Zeewolde

Abstract

Zeewolde is het jongste dorp uit de Flevopolder, desalniettemin kent het een interessante geschiedenis. Lange tijd was de stichting van het dorp, vanwege teruglopende werkgelegenheid in de landbouw, onzeker. Door Zeewolde te situeren nabij het recreatiegebied aan het Wolderwijd kon zij zowel een verzorgende rol spelen voor de agrarische bevolking als voor recreanten, en was zij levensvatbaar. Inmiddels is Zeewolde een dorp met ruim 22.000 inwoners, en kan worden onderzocht hoe de veranderingen in met name de landbouw en recreatie het ontwerp hebben beïnvloed. De ontwikkeling van de IJsselmeerpolders in ogenschouw nemend kan worden vastgesteld dat er, naast het landelijke overloopbeleid ten behoeve van de Randstad, twee ontwikkelingen zijn die een grote invloed hebben gehad op het structuurplan van Zeewolde. Allereerst de vergaande mechanisatie en schaalvergroting in de landbouwsector die zich sinds het begin van de twintigste eeuw aandient en ervoor zorgt dat de werkgelegenheid en daarmee bevolkingsdichtheid op het platteland sterk afneemt. Daarnaast de opkomst van massale recreatie ten gevolge van toegenomen vrije tijd door de economische groei sinds de jaren vijftig. De twee ontwikkelingen samen hebben het neveneffect dat het platteland niet langer als locatie puur voor voedselproductie wordt gezien, maar ook kansen biedt voor onder andere recreatie. Om de nieuw ontdekte belangen mee te nemen bij de inrichting van het landschap ontstaat er langzaam maar zeker een meer integrale manier van landschapsinrichting, gebaseerd op structuurplannen. De dubbelrol die Zeewolde kent door zowel agrarische als recreatieve bevolking te verzorgen is duidelijk zichtbaar in het centrum. De buitendijks gesitueerde centrumdelen, zoals het Havenplein en de boulevard, zijn voornamelijk bedoeld voor recreatieve voorzieningen welke om seizoenspieken aan te kunnen ruimschoots aanwezig zijn. Het binnendijkse centrumdeel voorziet juist in de dagelijkse behoeften van de permanente bewoners. Deze verdeling is ook, zij het minder duidelijk, terug te zien in de eerste woonwijken rond het centrum. Waar in de Akkers bewust de sfeer van een boerenpolderdorp is nagestreefd ligt in Zeewolde Zuid de nadruk meer op de nabijheid van het Horsterwold en de jachthaven. Ten slotte blijkt uit vergelijking met Emmeloord en Dronten dat de infrastructuur van Zeewolde, met name wanneer zij bedoeld is voor recreanten, aan de ruime kant is. De bijzondere structuur van Zeewolde laat zich lezen als een eindpunt in de ontwikkeling van de IJsselmeerpolders. Wat een eeuw geleden begon als een waterbouwkundig megaproject waarin landwinning ter bevordering der volkswelvaart centraal stond, besluit met een landschap dat een eeuw aan ontwikkeling weerspiegelt in een samenspel van landbouw en recreatie.